Çinko oksit nedir
Çinko Oksit nedir?
lakin Çinko oksit, ZnO formülüne sahip inorganik bir bileşiktir.
ancak ZnO, amfoterik bir oksit olarak suda çözünmeyen beyaz bir tozdur.
Mineral çinkoit olarak doğal olarak oluşmasına rağmen, çoğu çinko oksit sentetik olarak üretilir.
ama ZnO, II-VI yarı iletken grubunun geniş bant aralıklı bir yarı iletkenidir.
Oksijen boşlukları veya çinko geçişler nedeniyle yarı iletkenin doğal katkısı n-tipi olduğu bilinmektedir
lakin Çinko oksit, iyi geçirgen,
yüksek elektron hareketliliğine ve geniş bant aralığına sahip ve güçlü oda sıcaklığında ışıldayan bir yapıya sahiptir
Bu özellikleri sayesinde yeni gelişen birçok teknoloji ve endüstride kullanımı yaygındır.
Saf ZnO
beyaz bir tozdur,
ancak doğada genellikle manganez ve sarıdan kırmızıya renk veren diğer safsızlıkları
içeren nadir mineral çinkoit olarak bulunmaktadır
Kristalize çinko oksit termokromik bir yapıya sahiptir ,
lakin havada ısıtıldığında beyazdan sarıya değişir ve soğuduğunda beyaza dönmektedir
ancak Bu renk değişikliğine,
yüksek sıcaklıklarda ortama küçük bir oksijen kaybı neden olmaktadır
fakat Çinko oksit birçok farklı sektörde kullanılmaktadır
Birçok alanda diğer çinko bileşiklerinin öncüsü olarak oksidin reaktivitesi kullanılmaktadır
Malzeme bilimi uygulamaları için çinko oksit
yüksek kırılma indisine, yüksek termal iletkenliğe,
bağlanma,
antibakteriyel ve UV koruma özelliklerine sahip oldugu bilinmektedir
ancak Çinko oksit, plastik, seramik,
cam, çimento, kauçuk, yağlayıcılar,
lakin boyalar, merhemler,
yapıştırıcılar, sızdırmazlık malzemeleri,
beton imalatı, pigmentler,
gıdalar, piller, ferritler,
yangın geciktiriciler dahil olmak üzere malzeme ve ürünlere katkı maddesi olarak eklenmektedir
Çinko Oksit nasıl üretilmektedir
İlk olarak, dolaylı veya fransız
yöntemi denilen versiyondur. Metalik çinko bir grafit pota içinde eritilir ve 907 °C’nin üzerindeki sıcaklıklarda buharlaştırılır.
Çinko buharı, havadaki oksijenle reaksiyona girerek ZnO verir.
Dünya genelinde çinko oksit üretmek için kullanılan en yaygın yöntem budur.
Doğrudan veya Amerikan sürecinde ise, çinko cevherleri
veya izabe yan ürünleri gibi çeşitli kontamine çinko kompozitleri ile başlar. Çinko öncülleri,
antrasit gibi bir karbon kaynağıyla ısıtılarak indirgenerek çinko buharı üretilir ve bu daha sonra dolaylı işlemde olduğu gibi oksitlenmektedir
Beyaz toz halinde çinko oksit, laboratuarda bir sodyum bikarbonat çözeltisinin
bir çinko anot ile elektroliz edilmesiyle üretilmektedir İlk olarak çinko hidroksit ve hidrojen gazı üretilmektedir
Ardından çinko hidroksit ısıtıldığında çinko okside ayrışır
Çinko Oksit görünümü nasıldır
Beyaz renk, kokusuz ve pudra şeklinde
Çinko Oksit moleküler formülü
Moleküler Formül: ZnO
Çinko Oksit hangi sektörlerde kullanılmaktadır
-
Kauçuk ve seramik endüstrisi
-
Doğalgaz sanayii
-
Metal endüstrisi
-
Pencere kaplamaları
-
Dış mekan uygulamaları
-
Boya pigmentasyonu
-
İlaç ve kişisel bakım sektörü
-
Gıda sektörü
-
Sigara endüstrisi
-
UV Işınları Filtresi
Çinko Oksit kullanım alanları (prosesleri) nelerdir
-
ZnO kullanımının% 50 ila% 60’ı kauçuk endüstrisindedir. Kauçuğun vulkanizasyonunda stearik asit ile birlikte çinko oksit kullanılmaktadır
-
ZnO katkı maddesi ayrıca kauçuğu mantarlardan ve UV ışığından korumaktadır
-
Seramik endüstrisinde seramik sırlama ve cam hamuru bileşimlerinde çinko oksit kullanılmaktadır
-
Çinko oksit, doğalgazdan hidrojen sülfidi (H2S) çıkarmak için bir ön işlem olarak kullanılır.
-
64 nolu atomik kütleye sahip çinko izotopunda tükenen çinko oksit, nükleer basınçlı su reaktörlerinde korozyonun önlenmesinde kullanılmaktadır.
-
Çinko oksit tozu içeren boyalar, metaller ve özellikle galvanizli demirler için antikorozif kaplama olarak kullanılmaktadır.
-
Çinko oksit, bazı pencerelerde kaplama olarak kullanılmaktadır
-
Kaplamanın pencerenin hangi tarafında olduğuna bağlı olarak hem kızılötesi ışınlarını odaya geri yansıtırak
-
enerji tasarrufu sağlar hem de ışınların odaya girmesine izin vermeyerek ısı koruması yapar.
-
Polietilen naftalat (PEN) gibi plastikler, çinko oksit kaplama uygulanarak korunabilir. Kaplama, PEN ile oksijen difüzyonunu azaltır.
-
Dış mekan uygulamalarında polikarbonat üzerinde çinko oksit tabakaları da kullanılabilir. Kaplama, polikarbonatı güneş ışınlarından korur ve oksidasyon oranını ve ışık nedeniyle sararmasını azaltır.
-
Çinko beyazı boyalarda pigment olarak kullanılır ve litokopona göre daha opak, ancak titanyum dioksitten daha az opaktır.
-
Kağıt kaplamalarında beyaz pigmenti nedeniyle kullanılır.
-
Mineral makyajın ana bileşeni olarak kullanılır.
-
Çinko oksit UVA ve UVB ultraviyole ışınlarına karşı güçlü koruma sağlar. Bu nedenle güneş losyonlarında; uzayda kullanılabilen UV bloke edici gözlüklerde ve kaynak gözlüklerinde kullanılır.
-
Çinko oksit, kahvaltılık gevrekler de dahil olmak üzere birçok gıda ürününe gerekli bir besin olan çinko kaynağı olarak eklenir.
-
Çinko oksit, sigara filtrelerinin bir bileşenidir.
-
Çinko oksidin ilaç sektöründe birçok kullanımı mevcuttur. Atopik dermatit, kontakt dermatit, egzamaya bağlı kaşıntı, bebek bezi kaynaklı oluşan cilt kaşıntılarını gidermek için pudralarda ve akne gibi çeşitli cilt hastalıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
-
Çinko oksit, ağız çalkalama ürünlerinde ve diş macunlarında, ağızdaki uçucu gazları ve uçucu kükürt bileşiklerini (VSC) azaltarak, plak ve tartar oluşumunu önlemek ve ağız kokusunu kontrol etmek için önerilen bir antibakteriyel ajan olarak kullanılmaktadır.
-
Çinko oksit koku giderici ve antibakteriyel özelliklere sahip olması nedeniyle ve pamuklu kumaşa, kauçuğa, ağız bakım ürünleri ve gıda ambalajlarına eklenir.